Ayak bileği kireçlenmesi; ağrı, yürüme zorluğu ve düşkünlük nedeni olabiliyor. Tedavide altın yöntem olan ayak bileği eklem sabitlemesi ise son zamanlarda yerini ayak bileği protezi uygulamasına bırakmış durumda…
Eklem kireçlenmesi deyince akla diz ve kalça eklemleri geliyor. Ayak bileği eklemi vücudumuzda en çok travmaya maruz kalan eklemlerden biri olmasına rağmen özel yapısından dolayı kireçlenmeye diz ve kalça eklemlerinden 9 kat daha az rastlanıyor. Buna karşın ayak bileği kireçlenmesi de en az diz ve kalça eklemlerindeki gibi ağrı, yürüme zorluğu ve düşkünlük nedeni olabiliyor.
KIRIK KİREÇLENMENİN EN ÖNEMLİ NEDENİ
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı, Ayak ve Ayak Bileği Cerrahı Prof. Dr. Tahir Öğüt, ayak bileği kireçlenmesinin temel nedeninin eklemi oluşturan kıkırdak yüzeyin zarar görmesi olduğunu belirtiyor. Bu durumla, en çok geçirilen travmalar sonucunda karşılaşılıyor. Eğer kişide ayak bileğini ilgilendiren bir kırık oluşmuş ve bu zamanında gerektiği gibi tedavi edilmemişse ayak bileği kireçlenmesi olasılığının çok yüksek olduğuna dikkat çekiliyor.
Uygun tedavi edilen kırıklardan sonra (özellikle kırık eklem içini ilgilendiriyorsa) ayak bileğinde kireçlenme oluşma olasılığının yüzde 15 civarında olduğu belirtiliyor. Kırık olmadığı halde ayak bileğinin yan bağlarındaki kopmalar sonucunda ayak bileği ekleminin gevşek hale gelip sık burkulması eklem kıkırdağını travmaya açık hale getiriyor ve kireçlenme olasılığını artırıyor.
BASMA BOZULUKLARI DA ERKEN KİREÇLENME NEDENİ
Travma dışında, ayaktaki şekil ve basma bozuklukları da başlıca erken kireçlenme nedenleri arasında sayılıyor. İçe veya dışa basan, ileri düz taban veya nörolojik deformitesi olan ayaklar ile diz, kalça veya omurgalarında şekil bozuklukları olanlarda ayak bileği eklem yüzeyinin her santimetrekaresine binen yük dağılımı değiştiği için zaman içinde bu bölgede eklem kireçlenmesine yatkınlık oluşuyor.
Ayrıca iltihaplı romatizma adı verilen hastalıklar, eklem içini tutan bazı tümörler ve aşırı kortizonlu ilaçlar da ayak bileği eklem kireçlenmesine yatkınlık oluşturabiliyor. Kişilerin bu konuda bilinçli olmaları, hastalığın önlenebilmesi açısından çok önemli görülüyor. Ayak bileği burkulmalarından sonra geçmeyen veya uzun süren ağrıların belirli aralıklarla mutlaka uzman bir doktor tarafından kontrolü öneriliyor.
AŞIRI KİLOLULARIN DA RİSKİ VAR
Basma bozuklukları olan ve özellikle aşırı kilolu bir kişinin yine uzman bir doktorun takibinde olması ve gerekiyorsa ona özel tabanlıklarla desteklenmesi gerekiyor. Konunun uzmanı olmayan kişiler tarafından önerilen tabanlıkların kullanılması yarardan çok zarar verebiliyor. Eklem kireçlenmelerinin günümüzde kür sağlayan bir tedavisinin olmadığını söyleyen Prof. Dr. Tahir Öğüt, " Bu konuda bilinçli olup önlem almak şu an için tedavide ki en etkin yöntemdir "diyor.
HER EVREYE UYGULANAN TEDAVİ AYRI
Ayak bileği kireçlenmesinin evreleri bulunuyor ve her evrede uygulanan tedavinin farklı olduğu belirtiliyor. Son dönem eklem kireçlenmelerinin tedavisinde altın standart çok yakın bir zamana kadar ayak bileği eklem sabitlemesi (dondurma) ameliyatı iken durum son 5 yıl içinde değişiyor.
Prof. Dr. Tahir Öğüt, eskiden hiç düşünmeden ayak bileği eklem sabitleme ameliyatı yaptıkları hastalara artık ayak bileği protezi uyguladıklarını söylüyor. Ayak bileği protezi Avrupa ve Amerika’da özellikle son 15 yıldır çok yaygın olarak uygulanırken, ortalama 10 yıllık takip sonuçları başarı oranının yüzde 90 civarında olduğunu gösteriyor.
KİMLER İDEAL HASTA?
* Vücut kitle indeksi 19-25 kg/m2 arasında olan
* Deformitesi (ayak bileğinde aşırı şekil bozukluğu) bulunmayan
* Çok aktif olmayan
* Çok sigara içmeyen
* Eklem hareket açıklığının yüzde 70’i korunmuş fakat kıkırdak kaybına bağlı ciddi ağrısı olan kişiler bu ameliyat için uygun hasta sınıfın giriyor.
AMELİYAT İÇİN UYGUN OLMAYANLAR
*Ayak bileği eklem hareket kabiliyeti çok azalmış
* Obez
* Ayak bileğinde şekil bozukluğu bulunan
* Diyabetik
* Damar hastalığı olan
* Geçmişte enfeksiyon geçirmiş
* Kas ve sinir hastalığına sahip
* Ayak bileği bölgesinde cilt yarası olan
* Günde iki paket ve üzerinde sigara içenler bu ameliyat için uygun adaylar olarak görülmüyor.
AMAÇ AĞRISIZ BİR YAŞAM
Ayak bileği sabitleme ameliyatında bu eklem plak ve vidalarla uygun pozisyonda 90 derecede sabitleniyor. Kemik kemiğe kaynama sağlanana kadar hasta bastırılmıyor ve ayak alçıda tutuluyor. Daha sonra bir ay kadar özel bir bottan yardım alınıyor.
Operasyon ortalama 1-1,5 saat sürüyor ve hastanede kalma süresinin 3 gece olduğu belirtiliyor. İlk 3 hafta hastanın basmasına izin verilmiyor. Hastadan 6 haftanın sonunda yüzde 70, 3 ayın sonunda yüzde 90, 6 ayın sonunda ise yüzde 100 randıman alınıyor.
Prof. Dr Tahir Öğüt, " Bu operasyonda amaç hiçbir zaman hastanın ayakta icra edilen ağır işine veya alışkın olduğu yüksek aktiviteli temas sporlarına geri dönmesi değildir. Amacımız hastanın günlük aktivitelerini ağrısız şekilde yapmasını sağlamaktır" diyor.
Kaynak.7gunsaglik
