Retinada ışığa duyarlı olan rod ve konlar bulunur. Buna ek olarak retinada rodlardan ve tonlardan impulsları (uyarıları) beyindeki merkeze taşıyan sinirler bulunur; (optik sinir).
Retina esas itibariyle kornea ve lens tarafından yanıtılan imajları işleyen bir filmdir. Retinanın arkasında ince kan damarlarından meydana gelen bir tabaka vardır. Bu tabaka gözünüzün iyi çalışması için gereken oksijeni ve besleyici maddeleri taşır. Retina bu kan damarları tabakasından ayrılırsa retina dekolmanı meydana gelir. Retina dekolmanı vakalarının çoğu retinada bir yırtılma veya delinme ile ilgilidir. Göze bir travma vitröz sıvıda veya gözde yaşlanma nedeniyle meydana gelen değişiklikler gibi nedenlerle meydana gelen bu kusur vitröz sıvının retinanın altına akıp alt tabakadan ayırmasına yol açar. Bazen bir tümör veya gözün arka bölümünü etkileyen bir enfeksiyon retina dekolmanından sorumlu olabilir. ABD’de bu yıl ortalama 20.000 kişi retina dekolmanından rahatsızlanmış. Birçok risk faktörü yardır. Miyop kişiler retina dekolmanına diğerlerinden daha yatkındır. Erkeklerde kadınlardan daha fazladır ve diğer ırklara kıyasla beyaz ırkta daha fazladır. Bazen bu problem bir ailenin birden fazla bireyini etkiler. Dolayısıyla genetik bir faktör de olabilir
Retina, göz içi duvarını tümüyle kaplayan ince, saydam bir dokudur. Görmeyle ilgili hücre ve sinir liflerini içerir. Göz küresinin iç boşluğunu ve vitreus denilen yumurta akı kıvamında bir yapı doldurur. Vitreus retinaya normalde çepeçevre yapışıktır. Kornea, lens ve vitreustan geçen görüntü, görme siniri yoluyla beyine gönderilir. Retina sinir tabakası, altındaki pigment tabakasına yapışıktır.
SEBEP VE BELİRTİLERRetina dekolmanı, retina sinir tabakasının altındaki pigment epiteli tabakasından ayrılmasıdır. Çoğunlukla retinada oluşan yırtık veya delikler yüzünden, bu iki tabakanın arasına sıvı sızmasıyla gelişir. Ensık, gözün uzamasına bağlı olan yüksek miyopilerde gözlenir. Retina tabakası gözün ön-arka çapı arttıkça gerilir ve üzerindeki gerilme alanı incelmeya ve bozulmaya başlar. Bazı ailesel veya dejeneratif hastalıklarda ve bazı enfeksiyonlarda da retina çevresinde yer yer incelme ve bozulmalar oluşabilir. Bu arada aynı sebeplerle vitreus dokusu da bozulmaya başlar, jel kıvamı değişir ve yavaş yavaş retinadan ayrılır. Bu ayrılmaya vitreus dekolmanı denir. Vitreus dekolmanı retinası sağlam olan kişilerde çoğunlukla problemsiz olarak sonuçlanır. Bu arada büzülen ve yer yer opaklaşan vitreus dokusu gözün içinde görme aksından geçtikçe, kişi tarafından gözün uçuşan ’sinek’ veya ‘bir sis perdesi’ olarak algılanır. Gökyüzüne, açık renkli bir duvara veya kağıda bakarken ya da su altında yüzerken daha detaylı olarak görülen bu durum, görmeyi azaltmaz. Retina çevresinde yırtık yoksa tehlikeli değildir ve önlem almak gerekmez.
BELİRTİLER: Işık çakmaları Gözde yüzen cisimler Görme bulanıklığı Görüş alanının bir kısmında gölge TEŞHİS Retina dekolmanı derhal ilgilenilmesi gereken acil bir durumdur. Bu rahatsızlık ağrı vermez. Fakat belirtiler hemen daima retina ayrılmadan önce ortaya çıkar. Vitröz yapışıklıklar çekip sarktıkça retinayı çekebilir. Eğer yeteri kadar çekerse retina yırtığına yol açar. Bulanık görme ve yüzen cisimler görüntüsüne neden olur. Çekme fazlalaşırsa ve retina yırtılmasına yol açarsa küçük kan damarları zedelenebilir kan vitreous’a sızar görüş bozulur ve görüş alanında ışıklı lekeler ve çizgiler oluşurlar. Retinadaki bütün yırtılma ve delikler retina dekolmanına varmayabilir. Eğer oluşursa gözünüzün üzerinden perde geçiyor gibi görüşünüzün ayrılan kısmına isabet eden kısmında bir görüş kaybı oluşur. Bu belirtilerin herhangi biri varsa doktorunuzu derhal görün veya hastanenizin acil servisine başvurun. Doktor gözünüzü muayene edip durumunuzu tespit etmek için bir ultrasonografi yapacaktır. Eğer retina dekolmanı maküla ayrılmadan önce tedavi edilirse belki görme yeteneğiniz kurtarılabilir. Retina yırtığının henüz dekolman derecesine ilerlemediği durumlarda doktorunuz iki teknikten birini kullanabilir. Sıklıkla daha fazla dekolmanı önlemek için lazer işlemi yapılır. Fotokoagülasyon olarak bilinen bu proseste bir laser ışını retinanın zarar görmüş olan bölgesine yönlendirilir. Tedavi gören bölge o zaman bir skar meydana getirir. Bu da retinanın alttaki dokuya tutulmasını sağlar. Diğer metot kryopeksi olarak bilinir ve aşırı soğuktan yararlanır. Gözün kusuru örten üst bölümüne bir buz sondası uygulanır. Bu skar oluşumuna yol açan bir enfeksiyon meydana getirir. Skar da retinayı alttaki dokuya tutturur. Fotokoagülasyonun ve kryopeksinin bellibaşlı avantajlarından biri hastaneye yatmadan gerçekleş-tirilebilmesidir. Fakat retinanız ayrılmışsa daha geniş çaplı ameliyat için hastaneye yatmanız gerekecektir. Retinanın cerrahi yoldan yerine tekrar tutturulması işlemi genellikle “skleral buckling” denen bir yöntemle skleranın retinaya doğru itilmesi yoluyla yapılır. Bu prosedürde göz duvarı kavsinin üzerine yerleştirilir (girintili çıkıntılı şekilde). Skleranın dış yüzeyine ya yumuşak sünger şeklinde veya katı bir parça halinde silikon dikilir. Birkaç yırtık ve delik bulunduğu veya yaygın bir ayrılma olduğu zaman sklera destekleri bazen gözün bütün çevresine yerleştirilir. Bazen vitreusda nedbe dokusu meydana gelir ve retinanın yerine tutturulmasını engeller. Böyle oldu-ğuzaman nedbe dokusu cerrahi olarak çıkarılmalı ve “skleral buckling” yapılmalıdır. Bazı komplike vakalarda vitriyöz boşluğuna hava veya diğer gazların veya silikonun zerkedilmesi retinayı geriye göz duvarına (cidarına) doğru itmeye yardımcı olacaktır. Bu işlemden birkaç gün sonra hastaneden çıkılabilir. Ameliyattan sonraki 3-4 hafta içinde yorucu faaliyetlerden kaçınılmalıdır
Retina çevresindeki incelmiş, bozulmuş sahaların varlığında, büzülen vitreus retinadan ayrılırken, retinada çekintiler oluşur. Bu çekintiler nadiren sağlıklı retinaya sahip kişilerde de gelişebilir. Retinada çekintiler hasta tarafından ‘ışık çakmaları, flash patlamaları gibi algılanır. bu ışık çakmaları bazen kısa süreli olabilir, bazende günlerce sürebilir. Bazı hastalarda ise hiç hissedilmeyebilir.
Vitreusun büzülmesi sonucu retina tabakasında oluşan bu çekintiler, incelmiş ve yapısı bozulmuş olan retina çeperindeki sahalarda yırtılmalara ve delinmelere sebep olabilir. Yırtılan retina tabakasından bir damar geçiyorsa, bazen bu damar da koparak göz içinde bir miktar kanamaya sebep olabilir. Bu durum hasta tarafından ‘kurum yağıyormuş’ gibi algılanır. Retinada yırtık veya delik oluşmuşsa, vitreus içindeki sıvı bu yırtıkların içinden geçerek, retina sinir tabakasını altında yapışmış olduğu pigment tabakasından ayırır. Bu durum retina dekolmanı olarak adlandırılır. Dekole olan (altındaki dokudan ayrılan) retina bölgesinin görme fonksiyonu kalmaz ve hasta tarafından o bölgenin tam aksinde ‘bulanuklık, kara leke veya perde hissi’ şeklinde görüntü kaybı hissedilir. Retina dekolmanı bazen bir bölgede sınırlı kalabilir, ama çoğunlukla ilerleyicidir.
Makula (gözün görme merkezi) dekole olunca merkezi görme kaybolur. uzun süreli dekolmanlarda göz içi dengeler bozulur ve göz küresi küçülmeye başlar. Göze gelen künt veya delici darbeler, ani dekolman sebebi olabilirler. Diabet ve bazı dejeneratif hastalıklarda vitreusta retinayı çeken bantlar oluşarak traksiyona (çekinti) bağlı dekolmanlar gelişebilir. Bunların yanında dekolman bazı enfeksiyon, tümörlerde ve özellikle hamilelikte ortya çıkan tansiyon krizlerinde, gözde hiç yırtık olmadan da gelişebilir.
Bu durumlarda tedavi sebebe yöneliktir.
TEŞHİS
Retina çevresindeki ince bozulmuş olan sahaları, buralardaki delik, yırtıkları ve dekole bölgeleri tesbit etmek için göz bebekleri damlalar ile genişletir. Göz hekimi çeşitli mercekler kullanarak muayene mikroskobuyla gözün içini çepeçevre inceler. Bunun sonucunda göz içindeki yırtık veya dekolmanı tesbit edilmiş olur. Gerekirse göz ultrasonografisi yapılır..Kaynak.http://7gunsaglik.com .,
